Nội dung chính làm việc trong hai ngày của Hội đồng là Hội thảo về Khoa học Công nghệ và Công nghiệp hỗ trợ: Chính sách phát triển công nghệ hỗ trợ dựa vào Khoa học và Công nghệ (ngày 24/4); Thảo luận về kết quả thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức Khoa học và Công nghệ (KH&CN) công lập và tình hình phát triển của các doanh nghiệp KH&CN (ngày 25/4). Tham dự Hội thảo và phiên họp thường kỳ gồm có các Ủy viên và Chuyên gia cao cấp của Hội đồng Chính sách, đại diện Văn phòng Chính phủ, Bộ Nội vụ, đại diện Lãnh đạo Bộ KH&CN, Lãnh đạo các Cục, Vụ, Viện của Bộ KH&CN và một số nhà khoa học, chuyên gia trong lĩnh vực KH&CN, đại diện lãnh đạo Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính, Ban tuyên giáo, Viện, Trường Đại học và các Doanh nghiệp. GS. Hoàng Văn Phong, Phái viên của Thủ tướng Chính phủ về Khoa học và Công nghệ, Chủ tịch Hội đồng Chính sách Khoa học và Công nghệ Quốc gia chủ trì Hội thảo và Phiên họp.
GS. Hoàng Văn Phong, Chủ tịch Hội đồng Chính sách
Khoa học và Công nghệ Quốc gia
Trong ngày thứ nhất, 24 tháng 4 năm 2014, các đại biểu tham dự Hội thảo báo cáo về:
- Khoa học công nghệ và công nghiệp hỗ trợ. Chính sách phát triển công nghệ hỗ trợ dựa vào khoa học và công nghệ.
- Thực trạng công nghiệp hỗ trợ Việt Nam và đề xuất giải pháp phát triển.
- Đánh giá về thực trạng và khả năng phát triển công nghiệp hỗ trợ của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay.
- Phát triển công nghiệp hỗ trợ tại các tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm Trung bộ.
- Tiêu chí đánh giá chính sách thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới công nghệ sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ.
- Phát triển ngành công nghiệp Việt Nam, những vấn đề mà doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp phải và kỳ vọng của tình nguyện viên cao cấp.
Tại Hội thảo, các Ủy viên, Chuyên gia cao cấp của Hội đồng Chính sách khoa học và công nghệ Quốc gia (gọi là Hội đồng) và các đại biểu tham dự đã nghe các báo cáo về thực trạng Công nghiệp hỗ trợ (CNHT) ở Việt Nam và các đề xuất giải pháp để phát triển.
GS. Nguyễn Ngọc Trân, Chuyên gia cao cấp của Hội đồng Chính sách
Khoa học và Công nghệ Quốc gia đóng góp ý kiến
Nội dung buổi Hội thảo tập trung phân tích về bối cảnh ra đời của nền CNHT trên thế giới và hiện trạng nền CNHT của Việt Nam qua các mốc thời gian từ năm 2003 đến nay. Trên cơ sở đánh giá vị trí, so sánh về cách làm, cách tiếp cận, các chính sách đã ban hành đối với nền CNHT của Việt Nam và các nước trong khu vực, từ đó rút ra các bài học kinh nghiệm để đưa CNHT của Việt Nam phát triển và hội nhập quốc tế.
Tại Hội thảo, các đại biểu cũng đã báo cáo, phát biểu tham luận và đóng góp ý kiến về Chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ dựa vào khoa học và công nghệ. Bên cạnh chính sách phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2011-2020, sự cần thiết phải rà soát, sửa đổi bổ sung các chính sách có liên quan đến công nghiệp hỗ trợ, nhằm tập trung, nâng cao hiệu quả chỉ đạo, đầu tư và hàm lượng khoa học và công nghệ, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp hỗ trợ trên thị trường. Cần rà soát lại, điều chỉnh bổ sung danh mục sản phẩm CNHT ưu tiên phát triển, cần xây dựng lộ trình phát triển ngân sách hỗ trợ kèm theo đối với từng nhóm sản phẩm, dự án để tổng hợp bố trí ngân sách hàng năm. Đồng thời xây dựng chính sách xã hội hóa phát triển CNHT để thu hút tối đa mọi nguồn lực đầu tư phát triển CNHT. Các thành viên của Hội đồng Chính sách Khoa học và Công nghệ Quốc gia và các đại biểu cũng đã tiếp tục trao đổi và thảo luận góp ý đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển CNNT dựa vào khoa học công nghệ.
GS. Đỗ Hữu Hào, Chuyên gia cao cấp của Hội đồng Chính sách
Khoa học và Công nghệ Quốc gia đóng góp ý kiến
Các thảo luận tập trung vào phân tích vào vai trò, tầm quan trọng của CNHT đóng góp giúp đỡ công nghiệp chính phát triển, đưa được sản phẩm cuối cùng ra thị trường, giúp tăng tỷ lệ nội địa hóa, tăng khả năng cạnh tranh sản phẩm, giảm nhập siêu cho nền kinh tế, tận dụng được nguồn lao động trong nước cho ngành công nghiệp chính, đồng thời giúp sản phẩm của nền CNHT tham gia được vào nguồn cung ứng vật tư trên toàn cầu. Các đại biểu cũng chỉ ra một trong các nguyên nhân dẫn đến việc chưa đẩy mạnh được nền CNHT ở Việt Nam là do yếu tố khi phát triển Công nghiệp chính và Công nghiệp hỗ trợ, cái nào cần phải có trước cái nào?
Về chính sách để phát triển CNHT, đây là một vấn đề rất quan trọng, để tìm được hướng đi đúng để CNHT Việt Nam phát triển cần phải tạo cơ chế, không phải vấn đề vốn mà là vấn đề quyền được làm gì của các tổ chức CNHT. Bên cạnh đó, về KH&CN, cần phải nghiên cứu, đi trước đón đầu, phát triển các công nghệ chuẩn bị cho CNHT phát triển. Nhà nướcđóng vai trò chính trong việc tác động vào các nhà đầu tư nước ngoài, tuy nhiên sự lựa chọn các nhà đầu tư nước ngoài bây giờ đã dựa trên nhiều điều kiện chặt chẽ hơn trước đây. Về thuế và sử dụng đất đai cần có chính sách ưu đãi để khuyến khích phát triển CNHT, nếu cần thiết có thể giảm hoặc miễn trong một số trường hợp.
Về đạo tạo nguồn nhân lực,cần phải có sự hỗ trợ từ các Bộ, Ban, Ngành để đào tạo, cung cấp nhân lực cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cấp chứng chỉ để họ có thể phục vụ được nhiều doanh nghiệp, thậm chí cả doanh nghiệp nước ngoài. Khuyến khích các nhà khoa học,các đề tài nghiên cứu để phát triển CNHT ở Việt Nam.
Trong ngày thứ hai, 25 tháng 4 năm 2014, các đại biểu tham dự Phiên họp thường kỳ của Hội đồng Chính sách Khoa học và Công nghệ Quốc gia. Nội dung chủ yếu của phiên họp tập trung vào nội dung chính về kết quả thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức KH&CN công lập và tình hình phát triển các doanh nghiệp KH&CN.
Các đại biểu tham dự và các đồng chí Ủy viên Hội đồng đã nghe GS. Hoàng Văn Phong, Phái viên của Thủ tướng chính phủ về Khoa học và Công nghệ, Chủ tịch Hội đồng phát biểu khai mạc Phiên họp. Nội dung của Phiên họp thảo luận về sự đổi mới phương thức hoạt động của các tổ chức KH&CN chuyển từ cơ chế thiên về bao cấp sang cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm, hình thành một lực lượng tổ chức chuyên về KH&CN, là các đơn vị đi đầu hoặc là chủ chốt trong việc chuyển giao kết quả nghiên cứu trong sản xuất kinh doanh. Đặc biệt là các nhà khoa học mang tư tưởng doanh nghiệp đứng ra lập nghiệp để hình thành lên các công ty, sau đó trở thành các tập đoàn mà trong đó không chỉ tiến hành hoạt động kinh doanh mà còn nghiên cứu khoa học, công nghệ.
GS. Nguyễn Văn Hiệu, Chuyên gia Cao cấp của Hội đồng đóng góp ý kiến
Về việc đánh giá quá trình thực hiện Nghị đinh 115/2005-NĐ-CP, BÀ VŨ THỊ KIM NGỌC-PHÓ GIÁM ĐỐC TRUNG TÂM DỊCH VỤ PHÂN TÍCH THÍ NGHIỆM ĐÃ CÓ BÀI THAM LUẬN VÀ CÙNG đại diện của các tổ chức KH&CN công lập đóng góp ý kiến đánh giá về quá trình hoạt động sau khi triển khai thực hiện Nghị định 115/2005-NĐ-CP. Với cơ chế cởi trói, các tổ chức KH&CN công lập đã chủ động triển khai các hoạt động theo phương thức tự chủ, tự chịu trách nhiệm.
ThS.Vũ thị Kim Ngọc, Phó Giám Đốc Trung tâm Dịch vụ
Phân tích Thí nghiệm TPHCM phát biểu
Tại phiên họp, các đại biểu tiếp tục dành thời gian trao đổi, thảo luận và đóng góp ý kiến về quá trình triển khai Nghị định 115/2005-NĐ-CP. Qua việc phân tích, đánh giá các mặt tích cực và hạn chế của Nghị định trong việc áp dụng vào đơn vị mình, các đại biểu cũng rút ra được những bài học kinh nghiệm quý báu về cách thức tổ chức, triển khai và hoạch định chiến lược phát triển trong quá trình thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Bên cạnh đó, các tổ chức KH&CN công lập đã có tư cách pháp nhân, có thể chủ động ký kết các hợp đồng kinh tế, các hợp đồng nghiên cứu, được quyền định hướng nhiệm vụ hoạt động, chủ động trong hợp tác quan hệ quốc tế, tự quyết định về phân bổ tài chính. Phần lớn các ý kiến đại biểu cho rằng, Nghị định 115/2005-NĐ-CP là một bước đột phá, trao cho các tổ chức KH&CN công lập một phương thức hoạt động mới, được quyền chủ động và tự quyết trong nhiều hoạt động của đơn vị mình, mở ra nhiều cơ hội để có thể phát triển tốt hơn.
Văn phòng Hội đồng Chính sách